Ελληνική Νευροχειρουργική Εταιρεία

Μαρκάκης Ευάγγελος

Στις 4 Φεβρουαρίου 2018, πέθανε απροσδόκητα στο σπίτι του στη Ροδιά Ηρακλείου Κρήτης ο Prof. Dr. med. Ευάγγελος Μαρκάκης. Είχε γεννηθεί στη Νεάπολη της Κρήτης στις 2 Απριλίου 1936. Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αθήνα (1ο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών – Πλάκα), το 1955 άρχισε να σπουδάζει ιατρική στην Γερμανία στο Πανεπιστήμιο Albert-Ludwigs του Freiburg αρχικά, ενώ ακολούθησαν περαιτέρω σπουδές στο Πανεπιστήμιο Christian-Albrecht του Kiel. Αποφοίτησε τον Απρίλιο του 1961, ενώ ακολούθησε πρακτική άσκηση ως βοηθός ιατρός στη νευρολογία και την παιδιατρική. Το 1962 αρχίζει την εκπαίδευση του ως νευροχειρουργός  στην Νευροχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Πανεπιστημίου Christian-Albrecht του Kiel, υπό τον καθηγητή E. Bues. Μετά από υποτροφία το 1963, αρχίζει και ολοκληρώνει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Η θεραπεία με Endoxan των κακοηθών όγκων του εγκεφάλου» το 1965. Μόλις 8 ημέρες πριν από τον τραγικό θάνατο του καθηγητή Bues (1920-70), ολοκλήρωσε την εκπαίδευση στο Kiel ως ειδικός νευροχειρουργός το 1970.

Από το 1970 έως το 1983 εργάστηκε ως νευροχειρουργός στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου ΜΗΗ του Hannover, όπου έγινε Αρχίατρος (Oberarzt) τον Ιούλιο του 1973. Εκεί ξεκίνησε και την ακαδημαϊκή του καριέρα. Tον Ιούλιο του 1974, υποστήριξε με επιτυχία την διατριβή του επί υφηγεσία (P.D. – venia legendi) με το έργο του σχετικά με την άμεση μέτρηση της ενδοκράνιας πίεσης (ICP). Επιπλέον, ως πρωτοπόρος, ανέπτυξε παιδονευροχειρουργικές υπηρεσίες στο Hannover και στην ευρύτερη περιοχή της Κάτω Σαξονίας, καθιερώνοντας ένα από τα πρώτα εξωτερικά ιατρεία για παιδιά με δισχιδή ράχη στην Γερμανία. Η Παίδονευροχειρουργική επρόκειτο να καθορίσει ένα σημαντικό μέρος της καριέρας του. Χάρη στην εξειδίκευσή του, διορίστηκε καθηγητής (C3) Παιδιατρικής Νευροχειρουργικής το 1977, ένας από τους πρώτους της Γερμανικής Νευροχειρουργικής Εταιρείας (DGNC). Συνέβαλε επιστημονικά σημαντικά στη θεραπεία των συγγενών διαταραχών, του υδροκεφάλου και των εγκεφαλικών κακώσεων, εισάγοντας την παρακολούθηση της ICP ως πρότυπο περίθαλψης.

Το 1983 έγινε επικεφαλής νευροχειρουργός του νεοσύστατου Νευροχειρουργικού Τμήματος στο Κεντρικό Νοσοκομείο του Ριάντ στη Σαουδική Αραβία, όπου εργάστηκε για 3 χρόνια. Το 1987 διαδέχτηκε στην διεύθυνση της Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Georg-August του Göttingen Γερμανίας, τον καθηγητή O. Spoerri. Αρχικά προσωρινά και από το  1988 ως επίσημος διευθυντής της κλινικής μέχρι τον Αύγουστο του 1999. Εδώ ο καθηγητής Μαρκάκης ανέπτυξε μία νευροχειρουργική κλινική 70 κλινών με δικής της ΜΕΘ, με 4 χειρουργικές αίθουσες/ημέρα και με 2000 νευροχειρουργικές επεμβάσεις/έτος. 

Ακολούθως το 1999, συνέχισε την ακαδημαϊκή του καριέρα ως επικεφαλής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης. Εδώ συνέβαλε μετά από αγώνα, στην ανάπτυξη ανεξάρτητης νευροχειρουργικής κλινικής, την επάνδρωση της με ειδικούς νευροχειρουργούς, τον εξοπλισμό της με σύγχρονα μέσα (νευροπλοηγό, μικροχειρουργικά εργαλεία), την ίδρυση θέσεων ειδικευομένων κλπ. Κατά την θητεία του στην Κρήτη πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις όγκων βάσεως κρανίου, χειρουργικής ανευρυσμάτων, αντιμετώπισης της επιληψίας, παιδονευροχειρουργικής κλπ. Για την επιστημονική του συμβολή του απενεμήθη το μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικα, που θεσπίστηκε το 1926 και απονέμεται σε Έλληνες πολίτες που έχουν διαπρέψει στους τομείς της δημόσιας διοίκησης, της επιστήμης, των τεχνών, των γραμμάτων, της οικονομίας και των επιχειρήσεων. 

Συνταξιοδοτήθηκε το 2003 μετά από 42 χρόνια ακαδημαϊκής εργασίας στην νευροχειρουργική. Το κύριο ενδιαφέρον του ήταν η παιδιατρική νευροχειρουργική και από την αρχή της το 1983, ήταν ενεργό μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Παιδιατρικής Νευροχειρουργικής.  Στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα ήταν η χειρουργική των όγκων του εγκεφαλικού στελέχους, η χειρουργική αντιμετώπιση της επιληψίας, η Νευρο-ογκολογία, κλπ.  Η σημαντικότερη όμως συμβολή του ήταν η χειρουργική αντιμετώπιση των όγκων του εγκεφάλου στα παιδιά. Προσέφερε πλούσια εμπειρία και εκπαίδευσε αρκετούς υποτρόφους στην παιδιατρική νευροχειρουργική. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Τμήματος Παιδονευρολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Göttingen, ενθαρρύνοντας την διεπιστημονική προσέγγιση.

Ο χαρακτήρας του, η ενσυναίσθηση του, το καθαρό μυαλό του και η έντονη αίσθηση του ουσιώδους στη νευροχειρουργική, ιδιαίτερα στην παιδιατρική νευροχειρουργική, θα συνεχίσουν να εμπνέουν τους συναδέλφους του στον τομέα αυτό.